ولو شاء ربک لامن من فی الارض کلهم جمیعا افانت تکره الناس حتی یکونوا مومنین
10/99
و اگر پروردگار تو می‌خواست، تمام کسانی که روی زمین هستند، همگی به (اجبار) ایمان می‌آوردند؛ آیا تو می‌خواهی مردم را مجبور سازی که ایمان بیاورند؟! (ایمان اجباری چه سودی دارد؟!)
وما کان لنفس ان تومن الا باذن الله ویجعل الرجس علی الذین لا یعقلون
10/100
(اما) هیچ کس نمی‌تواند ایمان بیاورد، جز به فرمان خدا (و توفیق و یاری و هدایت او)! و پلیدی (کفر و گناه) را بر کسانی قرارمی‌دهد که نمی‌اندیشند.
نکته ها :
* باید مطهر شد تا خداوند متعال به انسان اجازه ایمان آوردن دهد.
* کسی که پیرو عقل شود هرگز به ناپاکی نمی افتد.
* کسی که تابع هواهای نفسانی شد و امر الهی را اطاعت نکرد و برای پیدا کردن راه درست نیندیشید و از عقل خود استفاده نکرد ، او دچار نجاسات نفسانی و پلیدی خواهد شد.
* هر وسیله ای که انسان را از راه عقل منحرف کند و عاملی شود که انسان را به خمودگی و بیخیالی از حقیقت و دنیا و مردم و جامعه و . . . بزند ، از انواع رجس و ناپاکی هاست.
یا ایها الذین امنوا انما الخمر والمیسر والانصاب والازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون
5/90
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بتها و ازلام [ نوعی بخت‌آزمایی]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید!
چون انسان فردی است که در این دنیا دارای مسولیت است و بار امانت الهی را به دوش می کشد و لذا باید آن را سالم به سرمنزل مقصود برساند و این موارد همه انسان را به غفلت می کشاند.
کسی که حق را تکذیب کند کافراست ، اگر چه مسلمان باشد.
هر کس حق و حقیقت را تکذیب کند همانند آن است که خدا را تکذیب کرده است چرا که فرمود : الحق من ربک فلا تکونن من الممترین.
در این آیه بالاترین ظلم ،تکذیب حق بیان شده است یعنی هر کس به نسبت مقدار تکذیب حق در درجه ای از ظالم ترین انسانها قرار دارد.
29/68
لذا هر کس به دنبال حق باشد ولو اینکه مسلمان هم نباشد ، این انسان به دنبال خداست و خدای متعال او را بر طبق آیه بعد حتما هدایت خواهد کرد و طریق حق را به او نشان خواهد داد.
کسی که حق را تکذیب کند به مقدار مقابله و تکذیب حق ، جزء کافران قرار می گیرد هر چند که نمازها و روزه های او ترک نشود. لذا فرمود: »الیس فی جهنم مثوی للکافرین«
محسن فقط به کسی که انفاق می کند نمی گویند بلکه بالاترین نشانه محسن آن است که در برابر حق موضع گیری نکند بلکه هر جا حق را دید به یاری آن برخیزد.و کسی که در راه حق قدم بردارد همانند آن است که در راه خداوند قدم برمی دارد لذا محسنین همیشه با خدا و در کنار خدا خواهند بود و همیشه از فیض و یاری خدای متعال و استجابت دعا برخوردار خواهند بود. لذا فرمود: »ان الله مع المحسنین«